وضعیت تروفی دریاچه سد زاینده رود اصفهان در دو فصل بهار و تابستان

چکیده اکوسیستم های آبی، سیستم های پویا و پایداری هستند که به لحاظ تنوع زیستی و جغرافیایی از اهمیت بالایی برخوردار می باشند. مخازن سدها، سامانه های اکولوژیکی پیچیده و پویایی هستند که با فعالیت های بشری تعامل زیادی دارند. آنها نه تنها منابع تامین کننده آب هستند، بلکه زیستگاه های متنوعی با چرخه های متوسط هیدرولوژیکی را برای گیاهان و جانوران فراهم می کنند که به زیبایی چشم انداز منطقه و توسعه بسیاری از فرصت های تفرجی منتهی می گردند.با توجه به اینکه یوتریفیکاسیون سبب از بین رفتن و ناپایداری گیاهان طبیعی و اجتماعات جانوری می شود، بنابراین برای حفظ پایداری این اکوسیستم های آبی باید روند تروفی دریاچه شناخته شود. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت تروفی و روند تغییرات آن در فصول بهار و تابستان دردریاچه سد زاینده رود بود. در این مطالعه نمونه برداری از اردیبهشت تا شهریور 1390 در 4 مرحله به فاصله زمانی هر 45 روز یکبار در 2 فصل انجام شد. پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب (دما، اکسیژن محلول، ph، هدایت الکتریکی، عمق روئیت سکشی دیسک و میزان مواد مغذی) و همچنین میزان کلروفیل a اندازه گیری شد. برای تعیین وضعیت تروفی از طبقه بندی ارائه شده توسط oecd برای دریاچه ها و شاخص tsi استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که فصل نمونه برداری تاثیر معنی-داری بر پارامترهای کیفی آب دارد(05/0>.(p از سوی دیگر بر طبق نتایج آزمون آنالیز واریانس یک طرفه، تغییرات مکانی به جز پارامترهای دما( فقط در اردیبهشت ماه) و عمق رویت صفحه سکشی دیسک بر سایر پارامترهای کیفی آب تاثیر معنی داری نشان نداد)05/0< .(pنتایج نشان داد که عنصر فسفر به عنوان عامل محدود کننده ی تولید در این اکوسیستم مطرح می باشد. بنابراین چرخه ی فسفر و تغییرات آن در این اکوسیستم نقش مهمی در میزان تولیدات اولیه ایفا می کند. مقدار فسفر از ماه های فصل بهار به طرف ماه های تابستان روند کاهشی نشان داد. کاهش مواد مغذی در تابستان ناشی از کاهش ورودی آب و مصرف آن توسط جلبکها می باشد. در مجموع دریاچه سد زاینده رود بر اساس کلروفیل a در وضعیت الیگوتروف، براساس فسفر کل در وضعیت مزوتروف، بر اساس عمق رویت صفحه سکشی دیسک در وضعیت مزوتروف و در نهایت براساس شاخص وضعیت تولید کل در وضعیت الیگوتروف مایل به مزوتروف قرار گرفت. کلمات کلیدی: دریاچه سد زاینده رود، یوتریفیکاسیون، شاخص tsi ، oecd، الیگوتروف، مزوتروف، وضعیت تروفی